Αναμένεται να χαθεί σημαντικός πλούτος της χώρας το 2020 καθώς απομακρυνόμαστε ραγδαία από τον αρχικό στόχο για αύξηση του ΑΕΠ στα €22,39 δισ. Νευραλγικοί τομείς της οικονομίας έχουν μηδενίσει από τα μέσα Μαρτίου. Προς το παρόν παραμένει άγνωστο πότε βασικοί κλάδοι, όπως ξενοδοχεία, κατασκευές, εμπόριο, αερομεταφορές, θα εκκινήσουν εκ νέου και η οικονομία έστω και ελάχιστα θα αρχίσει να κινείται.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο «Φ», το υπουργείο Οικονομικών υπολόγιζε ότι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν θα αυξανόταν το 2020 κατά €895 εκατ. σε σύγκριση με το 2019 και από €21,50 δισ. θα έφθανε τα €22,39 δισ. πλέον, όχι απλώς αναμένεται να χαθούν αυτά τα εκατομμύρια αλλά οι απώλειες του εθνικού πλούτου προβλέπεται να ξεπεράσουν το δισεκατομμύριο. Αυτό το γεγονός θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα δημοσιονομικά αποτελέσματα. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αναζητηθούν «μαξιλάρια» για τον προϋπολογισμό ενώ αναμένεται τα δημόσια οικονομικά να κλείσουν με σημαντικό έλλειμμα.
Τα ταμειακά αποθέματα ασφαλείας (cash buffers) εξαντλούνται λόγω της κοινωνικής πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση με σχέδια στήριξης εργαζομένων λόγω της πανδημίας. Ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης σε συνέντευξη του στον «Φ» τόνισε ότι λόγω της υγειονομικής κρίσης, η ύφεση στην οικονομία για το 2020 θα είναι βαθιά και πιθανόν να ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ.
Η πρόβλεψη του υπουργού είναι πολύ πιο ζοφερή από αυτή του οίκου Fitch. Την προηγούμενη Παρασκευή ο οίκος αναθεώρησε σε σταθερή την προοπτική της κυπριακής οικονομίας εκτιμώντας ότι θα υπάρξει ύφεση 2% το 2020. Το 2012 η ύφεση στην οικονομία σε σχέση με το ΑΕΠ ανήλθε στο 3,3%, το 2013 ήταν 6,6% και το 2014 στο 1,9%. Δηλαδή το ύψος της οικονομικής ύφεσης που καταγράφηκε μέσα σε τρία χρόνια (2012 -2014) θα είναι σχεδόν ίδιο με αυτό που προβλέπεται για το 2020.
Πέραν από το συνολικό ΑΕΠ δισεκατομμυρίων που θα χαθεί το 2020 έχει ενδιαφέρον μια σύγκριση ανά τομέα με την περσινή χρονιά. Το πρώτο τρίμηνο του 2019 η προστιθέμενη αξία στην οικονομία από τον τομέα του εμπορίου, επισκευής οχημάτων, ξενοδοχεία και εστίαση ήταν €1 δισ. και το δεύτερο τρίμηνο €1,23 δισ. Φέτος θα αφαιρεθεί πλούτος λόγω της μειωμένης παραγωγής της οικονομίας. Ο χρόνος σταμάτησε στις 15 Μαρτίου 2020 με την έναρξη των περιοριστικών μέτρων. Το δεύτερο τρίμηνο, Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος 2020, είναι αμφίβολο ακόμη πως θα κινηθεί, αν και ξέρουμε ότι ο Απρίλιος θα είναι υπό παράλυση, και δύσκολα μπορεί να υπολογιστεί πόσο πιο κάτω θα κινηθούν τρεις βασικούς τομείς της οικονομίας.
Οι παρενέργειες του κορωνοϊού έχουν χτυπήσει και τον τομέα των κατασκευών, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικού πλούτου για την οικονομία. Πέρυσι το πρώτο τρίμηνο ο τομέας των κατασκευών είχε προστιθέμενη αξία €303 εκατ. στο ΑΕΠ και €324 εκατ. το δεύτερο τρίμηνο. Από τις 23 Μαρτίου 2020 έχουν κλειδώσει όλα τα εργοτάξια και τα έργα που βρίσκονταν σε εξέλιξη. Αυτό σημαίνει ότι μειώνεται αισθητά για φέτος, τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο, παραγόμενος πλούτος από τον τομέα των κατασκευών.
ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΪΟΝ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ
Κατασκευές Εμπόριο Ξενοδοχεία και εστίαση Μεταποίηση Αποθήκευση
2007 1.810 1.810 932 1.005 974
2008 2.014 1.959 942 1.040 1.056
2009 1.584 1.878 872 1.004 1.151
2010 1.421 1.940 889 981 1.285
2011 1.237 1.902 1.033 911 1.410
2012 1.028 1.851 1.041 815 1.251
2013 780 1.610 985 699 1.217
2014 648 1.614 1.003 706 1.164
2015 620 1.631 1.002 752 1.229
2016 750 1.756 1.148 859 1.217
2017 900 1.947 1.226 970 1.264
2018 1.131 2.040 1.307 1.024 1.318
2019 1.332 2.075 1.335 1.082 1.374
Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία (ποσά σε εκατ. ευρώ)
Κατασκευές Εμπόριο Ξενοδοχεία και εστίαση Μεταποίηση Αποθήκευση
2007 1.810 1.810 932 1.005 974
2008 2.014 1.959 942 1.040 1.056
2009 1.584 1.878 872 1.004 1.151
2010 1.421 1.940 889 981 1.285
2011 1.237 1.902 1.033 911 1.410
2012 1.028 1.851 1.041 815 1.251
2013 780 1.610 985 699 1.217
2014 648 1.614 1.003 706 1.164
2015 620 1.631 1.002 752 1.229
2016 750 1.756 1.148 859 1.217
2017 900 1.947 1.226 970 1.264
2018 1.131 2.040 1.307 1.024 1.318
2019 1.332 2.075 1.335 1.082 1.374
Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία (ποσά σε εκατ. ευρώ)